Σημαντικές αρχαίες πόλεις στη Θεσπρωτία...

Στον θεσπρωτικό χώρο η ατείχιστη ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής, με έντονη ζωή κατά τη ρωμαιοκρατία, μνημονεύεται στις εκκλησιαστικές πηγές του 5ου αιώνα ως επισκοπή, ενώ ήδη από το 925 η διοίκηση της Παλαιάς Ηπείρου είχε μεταφερθεί σε αυτή. Η οριστική ερήμωσή της φαίνεται να επέρχεται με τις βαρβαρικές επιδρομές του 11ου αιώνα. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τη βυζαντινή Εύροια,  έδρα του
επισκόπου και μετέπειτα πολιούχου της Παραμυθίας Αγίου Δονάτου,η οποία ταυτίζεται με τη σημερινή Γλυκή. Τα τέλη του 6ου και οι αρχές του 7ου αιώνα, επισημαίνουν οι ερευνητές Ελπίδα Σαλταγιάννη – Στέφανος Βασιλειάδης – Δήμητρα Δρόσου αποτελούν περίοδο σοβαρώνδημογραφικών, διοικητικών και οικονομικών ανακατατάξεων, οφειλόμενων, κατά κύριο λόγο, στις σλαβικές επιδρομές.Το σλαβικό φύλο των Βαιουνητών, που έλαβε μέρος στην επιδρομή του 614, ταυτίζεται πιθανόν με την ομάδα που εγκαταστάθηκε σε όλη τη δυτική Ήπειρο, από τη Χειμάρα ώς το Μαργαρίτι της Θεσπρωτίας, δίνοντας το όνομα Βαγενιτία στην περιοχή αυτή, ονομασία που επικράτησε καθ’ όλο τον Μεσαίωνα.