Οι συγγενείς τους ψάχνουν για δεκαετίες 8.000 νεκρούς Έλληνες στρατιώτες του '40, που παραμένουν άταφοι στα βουνά της Αλβανίας ή θαμμένοι σε άγνωστα σημεία!

Εβδομήντα δύο χρόνια μετά το τέλος του πολέμου του 1940 και οι χιλιάδες νεκροί Έλληνες στρατιώτες,  8.000 περίπου, παραμένουν άταφοι και εγκαταλελειμμένοι στα πεδία των μαχών ή θαμμένοι σε άγνωστα σημεία. Οι συγγενείς τους, δεν έχουν πού ν' ανάψουν ένα κερί και ένα καντήλι στη μνήμη τους. Ειδικότερα, στα πεδία των μαχών έπεσαν 13.936 αξιωματικοί και οπλίτες. Από αυτούς τους νεκρούς  οι 7.976 έμειναν  θαμμένοι ή άταφοι, διάσπαρτοι στην Αλβανία. Άγνωστος ο τόπος της πρόχειρης ταφής τους παραμένουν ξεχασμένοι, άγνωστοι, ανώνυμοι νεκροί

στρατιώτες. Η έρευνα, ο εντοπισμός και η περισυλλογή των οστών των νεκρών αποτελεί χρέος. Η ιταλική εισβολή και η αποτροπή της χωρίζεται σε τέσσερις περιόδους: Η πρώτη περίοδος είναι η εισβολή των Ιταλών (28 Οκτωβρίου έως 13 Νοεμβρίου 1940), η δεύτερη καλύπτει την ελληνική αντεπίθεση και την υποχώρηση των Ιταλών (14 Νοεμβρίου έως 7 Δεκεμβρίου 1940), η τρίτη καλύπτει την ελληνική αντεπίθεση στο αλβανικό έδαφος (8 Δεκεμβρίου 1940 έως 8 Μαρτίου 1941) και η τελευταία περίοδος περιλαμβάνει την αποτυχημένη εαρινή αντεπίθεση των Ιταλών και την γερμανική εισβολή (9 Μαρτίου μέχρι 28 Απριλίου 1941). Στις μάχες που έλαβαν χώρα σ’ αυτό το χρονικό διάστημα υπήρξαν πολλοί νεκροί, η ταφή των οποίων γινόταν, λόγω της φύσεως του αγώνα, πρόχειρα, ενώ πάρα πολλοί εγκαταλείπονταν. Στον ιστορικό τόμο, έκδοση Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, με τίτλο «Αγώνες και νεκροί 1940-1945», έχουν καταχωρηθεί, βάσει επισήμων στρατιωτικών εγγράφων, νεκροί και αγνοούμενοι, αξιωματικοί και οπλίτες, που έπεσαν στα πεδία των μαχών. Η Ειδική Επιτροπή και η Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού συγκεντρώνουν κάθε αρχειακό και φωτογραφικό υλικό από τις έρευνες που διεξάγονται. Για τους χώρους ταφής υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία. Ένας αριθμός νεκρών ενταφιάστηκε σε ορθόδοξα νεκροταφεία χωριών της Βορείου Ηπείρου. Σε πολλές επιχειρήσεις η ταφή των νεκρών γινόταν πλησίον του τόπου του θανάτου. Σε πολλές περιπτώσεις η ταφή δεν ήταν πάντοτε εφικτή. Πολλοί νεκροί εγκαταλείφτηκαν, σκεπάστηκαν από τα χιόνια και έμειναν άταφοι. Από τη μελέτη των αρχείων προέκυψαν στοιχεία οργάνωσης στρατιωτικών νεκροταφείων στους Βουλιαράτες, Κοσίνα, Πόγραδετς και Κορυτσά. Οι Ιταλοί, μετά τη σύμπτυξη του ελληνικού στρατού, όντας κυρίαρχοι της Αλβανίας, συγκρότησαν ειδική μονάδα στρατιωτικών και προχώρησαν σε επιστημονικές έρευνες για τον εντοπισμό και την ανακομιδή των οστών των νεκρών. Κατασκεύασαν και νεκροταφεία στα οποία συγκέντρωσαν οστά Ιταλών, αλλά και Ελλήνων νεκρών, που εύρισκαν κατά τη διάρκεια των ερευνών.