Η εκπαιδευτικός στη Θεσπρωτία Βασιλική Παππά με ποιήματα και συνεντεύξεις δίνει το στίγμα της...

Η εκπαιδευτικός στη Θεσπρωτία Βασιλική Παππά με ποιήματα και συνεντεύξεις  δίνει το στίγμα της. Ένα στίγμα, που αποκαλύπτει ευρέως ότι όλη της η δημιουργική δραστηριότητα, η ανθρώπινη και η πνευματική, αφιερώνεται σ' ένα σκοπό. Την εσωτερική ελευθερία. Και μέσα από τα γραπτά της, ή καλύτερα μαζί με αυτά, δίνει την υπόσχεση ότι η πίκρα, που πολλές φορές γίνεται πόνος, και η ενάργεια του βλέμματος του δεσμώτη μιας δύσκολης μοίρας θα ανοίξει κι άλλους δρόμους ελευθερίας για τους τόσο πολλούς και τους τόσο άξιους , που δεν έχουν την προνομιακή μέθη της "απάνω" βόλτας.
ΠΟΙΗΣΗ: ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΕΤΟΙΜΟΡΡΟΠΟΝ



ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΝΝΑ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ
Πάντα θαύμαζα τις γυναίκες που συνδύαζαν τη μητρότητα με το υψηλό επίπεδο μόρφωσης και την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.. Μια τέτοια γυναίκα είναι η κυρία Άννα Καραμάνου, πρώην Ευρωβουλευτής του Πα.Σο.Κ (1997-2004), π. Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, Δρ. Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων και της δράσης της η κοινωνική και διεθνής πολιτική, η δια βίου εκπαίδευση, η ισότητα των φύλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στόχος ζωής για εκείνη, όπως μας εκμυστηρεύεται να πείσει όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες να ασχοληθούν με την πολιτική και με την ανάληψη ηγετικών θέσεων, λέγοντας ότι έχουμε ανάγκη από εφαρμοσμένες πολιτικές ισότητας και περισσότερες γυναικείες παρουσίες σε βουλή, δημόσια διοίκηση, κέντρα αποφάσεων και γιατί όχι και στην προεδρία της Δημοκρατίας..
Β.Π.: Κυρία Καραμάνου, κάνοντας μια αναζήτηση στον παγκόσμιο ιστό για εσάς, ανακάλυψα πολλά πράγματα που δεν τα γνώριζα. Φαίνεσθε μια "χορτασμένη γυναίκα", με την έννοια ότι έχετε στο ενεργητικό σας μεγάλες επιτυχίες τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Αλήθεια, είχατε όμορφα παιδικά χρόνια; Πώς φανταζόσασταν τη ζωή σας τότε;
Α.Κ.: Πέρασα ήρεμα και μάλλον ευτυχισμένα παιδικά χρόνια και σε αυτό συνέβαλαν οι πολλές επιβραβεύσεις που είχα ως παιδί. Έτυχε να μου αρέσει το διάβασμα και να είμαι καλή μαθήτρια, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, κι αυτό έδινε χαρά και σε μένα και στους γονείς μου. Από μικρή δεν μου άρεσε η μετριότητα και δεν καταδεχόμουν να μη είμαι μεταξύ των επιμελέστερων της τάξης. Το "αιέν αριστεύειν" ήταν για μένα η καθοδηγητική αρχή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χόρτασα παιχνίδι στα παιδικά μου χρόνια. Η γειτονιά μου ήταν, από μόνη της, ένας ολόκληρος παραμυθένιος παιδότοπος. Επιπλέον, λάτρευα τα καλοκαίρια που περνούσαμε στο κτήμα μας μόλις δύο χιλιόμετρα μακριά από τη πόλη, ένα κτήμα με αμπέλια, αχλαδιές, αμυγδαλιές, βυσσινιές, συκιές και ότι άλλο καρποφόρο δέντρο μπορείτε να φανταστείτε. Γοητευόμουνα με τον τρύγο της μαύρης σταφίδας και το πάτημα των σταφυλιών. Σωστό πανυγύρι! Ένιωθα χαρά και ευτυχία. Τραγουδούσα πολύ όταν ήμουν μικρή και επίσης ζωγράφιζα πολύ ωραία. Όμως στην ερώτηση τι θα ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω, απαντούσα, χωρίς επιφύλαξη, δασκάλα! Μέχρι την εφηβεία η ζωή ήταν ωραία και ξένοιαστη! Στα 17 μου πήγα για ένα χρόνο στη Καλιφόρνια, με υποτροφία της American Field Service, έμεινα με Αμερικάνικη οικογένεια και πήγαινα σε κολλέγιο. Πέρασα ζωή χαρισάμενη. Μετά ήλθε η ενηλικίωση, με καλές και κακές μέρες, με επιτυχίες και επίσης με πολλές χαμένες ευκαιρίες. Αυτή δεν είναι η διαδικασία της ζωής;
Β.Π.: Εδώ και πάρα πολλά χρόνια είστε ένθερμη υποστηρίκτρια της ισότητας των δύο φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών. Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε με το θέμα και ποιες ήταν γυναίκες εκείνες οι οποίες σάς επηρέασαν και σάς ευαισθητοποίησαν από αρχής του φεμινιστικού κινήματος στον βαθμό που να μπορείτε να τις ορίσετε σήμερα;
Α.Κ.: Γεννήθηκα σε μια κοινωνία πολύ παραδοσιακή και πολύ αυστηρή, στον Πύργο Ηλείας, που έκρινε πάντα με διπλά μέτρα και σταθμά τους άνδρες και τις γυναίκες. Από πολύ νωρίς ένιωσα τι σημαίνει διάκριση με βάση το φύλο. Στην ίδια την οικογένειά μου κατάλαβα ότι ο αδελφός μου, ο οποίος ήταν δύο χρόνια μικρότερός μου, είχε πολύ περισσότερες ελευθερίες απ' όσες είχα εγώ και η μικρότερη αδελφή μου. Συνειδητοποίησα πλήρως τι σημαίνει διάκριση με βάση το φύλο, όταν μετά το δημοτικό, στα 12 χρόνια μας, μας χώρισαν: σε άλλα σχολεία τα αγόρια, σε άλλα τα κορίτσια. Προβληματιζόμουνα πολύ, δεν μου άρεσε αυτό. Δεν είχαμε τότε μικτή εκπαίδευση. Αυτό έγινε αργότερα, το 1977. Από μικρό παιδί προβληματιζόμουν, γιατί συνέβαινε αυτό, γιατί δηλαδή θα έπρεπε να είμαστε σε χωριστά σχολεία τα κορίτσια και τα αγόρια. Γενικώς έθετα πολλά ερωτήματα, ήμουν πολύ περίεργη και αμφισβητίας. Αργότερα αναρωτήθηκα, γιατί ήταν κλασικής κατεύθυνσης το δικό μας σχολείο -των κοριτσιών- και θετικής κατεύθυνσης των αγοριών. Δηλαδή, από τα αγόρια, οι καλοί μαθητές προορίζονταν για το πολυτεχνείο, ενώ στο Γυμνάσιο Θηλέων Πύργου που τελείωσα εγώ, οι καλές μαθήτριες -και ήμουν μεταξύ των καλών μαθητριών- προοριζόμασταν για τις Φιλοσοφικές σχολές. Διαφορετικοί οι δρόμοι των δύο φύλων. Σε ό,τι αφορά τη νοοτροπία, τις κυρίαρχες αντιλήψεις και τις κοινωνικές προσδοκίες, για τα κορίτσια προορισμός ήταν, κυρίως, ο γάμος και η οικογένεια. Αυτό ήταν το όνειρο και της δικής μου μητέρας.
Είχα όμως την τύχη, από τα παιδικά μου χρόνια, να δεχτώ την επιρροή μιας πολύ δυναμικής θείας μου, αδελφής του πατέρα μου. Υπηρετούσε στο δημόσιο ως δασκάλα, ήταν πολύ αυστηρή και ταυτόχρονα πολύ πρωτοποριακή για την εποχή της. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες γι αυτό. Για παράδειγμα, σε μια εποχή που υπήρχαν υποχρεωτικές ποσοστώσεις για την απόρριψη και μη προαγωγή μαθητών στην επόμενη τάξη, εκείνη δεν απέρριπτε κανένα παιδί, όχι τόσο για λόγους συμπόνιας, αλλά για λόγους δημοσίου συμφέροντος! Υποστήριζε, δηλαδή, ότι δεν συμφέρει τη χώρα να μένουν παιδιά στην ίδια τάξη και να στερείται η κοινωνία την εργασία που μπορούν να προσφέρουν, έστω και ως ανειδίκευτοι εργάτες. Πίστευε ότι ένα παιδί που δεν παίρνει τα γράμματα και έχει μείνει δυο και τρία χρόνια στην ίδια τάξη δεν πρόκειται να μάθει περισσότερα. Για το θέμα αυτό είχε την τόλμη να συγκρουστεί με επιθεωρητές και υπουργούς. Και βέβαια δικαιώθηκε αργότερα με τη μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης. Ένιωσα βαθιά συγκίνηση πριν από μερικά χρόνια, όταν ένας δημοσιογράφος με ρώτησε αν είχα συγγένεια με τη δασκάλα του, την Αγγελική Καραμάνου. Της έπλεξε το εγκώμιο! Τι καταπληκτική δασκάλα, τι πρωτοπόρα γυναίκα! 50 χρόνια μπροστά από την εποχή της! Η γυναίκα αυτή υπήρξε το φωτεινό πρότυπο για μένα, η ισχυρή προσωπικότητα που θαύμαζα πολύ.
Στη συνέχεια, στην ενήλικη ζωή μου, θαύμαζα πολύ την πρωθυπουργό της Νορβηγίας Γκρό Χάρλεμ Μπρούτλαντ, πολιτικό, διπλωμάτη και γιατρό, με πέντε παιδιά και πάντα στη πρώτη γραμμή της πολιτικής δράσης, κυρίως για την αειφόρο ανάπτυξη, την ισότητα των φύλων και τη δημόσια υγεία. Από τις Ελληνίδες με ενέπνευσαν οι φεμινίστριες Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου και η Μαργαρίτα Παπανδρέου. Η συνεισφορά τους στην προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών και της ισότητας των φύλων υπήρξε αποφασιστική και ανυπολόγιστης αξίας.
Β.Π.: Όταν ξέσπασε η κρίση το 2009, 2010, εάν συνενώνονταν όλες οι πολιτικές δυνάμεις, ενδεχομένως, η χώρα μας να είχε διασωθεί. Κατά τη γνώμη σας ποια λάθη έγιναν τότε και ποια η ευθύνη του ελληνικού λαού;
Η Ελλάδα θα αντιμετώπιζε επιτυχώς την κρίση, αν είχαν συνεννοηθεί και συνενωθεί όλες οι πολιτικές δυνάμεις, όπως έγινε στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και την Ιρλανδία. Δυστυχώς, εδώ κυριάρχησαν τα εμφυλιοπολεμικά ένστικτα, ακόμη μια φορά. Το στενό συμφέρον των κομμάτων και των πολιτικών φατριών μπήκε πάνω από το συμφέρον της χώρας. Βεβαίως σε αυτό συνέτεινε και η απειρία του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος δέχτηκε να υπογράψει μόνος του το πρώτο μνημόνιο, αντί να ζητήσει τη συνευθύνη όλων των κομμάτων, σε μια τόσο κρίσιμη για τη χώρα συγκυρία. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος τότε είχε προτείνει αυξημένη πλειοψηφία της Βουλής, αλλά δεν εισακούστηκε από τον Παπανδρέου. Έτσι όλο το βάρος το σήκωσε μόνο του το ΠΑΣΟΚ, αφήνοντας στους άλλους ελεύθερο το πεδίο για στείρα αντιπολίτευση. Η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ ήταν αναπόφευκτη. Την ίδια στιγμή η Νέα Δημοκρατία, της οποίας η άφρων πελατειακή πολιτική, στην πενταετία 2004-2009, καταχρέωσε τη χώρα, βγήκε αλώβητη. Όλα αυτά έφεραν την Ελλάδα και τους Έλληνες σε δεινή θέση. Τόσο η ΝΔ με τα Ζάππεια, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ με τα χονδροειδή ψέματα μοναδικό σκοπό είχαν την κατάληψη της εξουσίας και όχι στη διάσωση της χώρας από την οικονομική καταστροφή. Την περίοδο της κρίσης, από το 2010 μέχρι σήμερα, το ΠΑΣΟΚ, παρά τα όποια λάθη που ζημίωσαν το ίδιο, ήταν το μόνο κόμμα που πολιτεύτηκε με βάση το εθνικό συμφέρον και μόνο. Ωστόσο αυτό δεν εκτιμήθηκε.
Όσο για τον Ελληνικό λαό, ασφαλώς δεν είναι αθώος. Φέρει την ευθύνη των επιλογών του και της προτίμησής του προς το πελατειακό πολιτικό σύστημα, αντί της αξιοκρατίας και της ευνομίας. Δυστυχώς, 200 χρόνια μετά την επανάσταση του 1821, η κληρονομιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παραμένει πολύ ισχυρή. Μας χωρίζει ακόμη μεγάλη απόσταση από τα σύγχρονα ευρωπαϊκά συστήματα. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν συμμετείχε στα κινήματα της Αναγέννησης και του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τα σημερινά ελλείμματα σε όλους τους τομείς της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Η Ελλάδα, ως χώρα της Ευρωπαϊκής περιφέρειας, παρέμεινε αμφίθυμη, ανάμεσα στην ανατολίτικη κουλτούρα της και τις ευρωπαϊκές αξίες. Αυτό μας εμπόδισε να αξιοποιήσουμε στο έπακρο την ένταξή μας στην Κοινότητα. Σήμερα πληρώνουμε τη Βαλκάνια αμεριμνησία μας.
Η υπανάπτυξη και το κλίμα ανομίας και παρανομίας που κυριαρχεί αποτυπώθηκε πρόσφατα, με τραγικό τρόπο, στις πλημμύρες της Μάνδρας. Είχε προηγηθεί η αυθαίρετη δόμηση στα ρέμματα και η επιβράβευση των παρανομούντων, με μείωση των προστίμων! Την ίδια ώρα τα αντιπλημμυρικά έργα παρέμεναν κολλημένα στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της ανικανότητας. Σε κάθε περίπτωση, η ευθύνη εκείνων που κατέχουν την εξουσία και διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από την ευθύνη των απλών πολιτών.
Β.Π.: Όπως και νάχει, αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο μεταξύ των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύετε ότι μπορεί να ανακάμψει τελικά και πώς;
Α.Κ.: Με τέτοιο δυσθεώρητο χρέος, με το χάλι που έχει η δημόσια διοίκηση και με τα μυαλά που διαθέτουν οι κυβερνώντες, ουσιαστική ανάκαμψη δεν βλέπω ούτε με κιάλια, παρόλο που από τη φύση μου είμαι άτομο αισιόδοξο. Δεν αξιωθήκαμε, ούτε ένα δικό μας, εθνικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, να σχεδιάσουμε. Δεχτήκαμε άλλοι να σχεδιάζουν και να αποφασίζουν πριν από μας για μας. Το «εν τη ενώσει η ισχύς», ισχύει παντού, πλην της ωραίας μας χώρας. Στις αρχές της 10ετίας του 1990, η Σουηδία αντιμετώπισε μεγάλη κρίση την οποία διευθέτησε με συναίνεση κυβέρνησης, αντιπολίτευσης και πολιτών, προχωρώντας στην εφαρμογή μέτρων σταθεροποίησης των δημοσίων δαπανών, εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών και αναπτυξιακών πολιτικών. Εμείς αποδειχτήκαμε πολύ κατώτεροι των περιστάσεων και εξαναγκάσαμε τα καλύτερα μυαλά να μεταναστεύσουν αναζητώντας μια καλύτερη τύχη σε αξιοκρατικά και περισσότερο συναινετικά συστήματα.
Η ανάκαμψη θα προϋπέθετε μια αληθινή επανάσταση στην οργάνωση του Ελληνικού κράτους και στην ελληνική κουλτούρα. Δηλαδή, μια γνήσια πολιτισμική επανάσταση, γιατί η κρίση στην Ελλάδα είναι πρωτίστως πολιτισμική και δευτερευόντως οικονομική. Πώς να πάει μπροστά η χώρα, όταν δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε ούτε στα στοιχειώδη; Όταν η υπερφορολόγηση έχει γονατίσει τη μεσαία τάξη και όταν, στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, τα μέτρα ανάπτυξης αντικαταστάθηκαν από παροχές ελεημοσύνης και περαιτέρω γιγάντωση του γραφειοκρατικού τέρατος? Όταν το «αιέν αριστεύειν» εξωστρακίστηκε από το εκπαιδευτικό σύστημα? Υπάρχουν τόσα καλά παραδείγματα στην ΕΕ. Θα μπορούσαμε να αντιγράψουμε ένα, αντί να συνεχίζουμε τις παλιές αυτοκαταστροφικές μας συνήθειες.
Β.Π.: Τελευταία γίνονται προσπάθειες ανασυγκρότησης του Πα.Σο.Κ, προκειμένου να παίξει ξανά πρωτεύοντα ρόλο στην πολιτική σκηνή της χώρας. Πιστεύετε ότι μετά από όσα διεμήφθησαν τα τελευταία χρόνια είναι σε θέση να παρακολουθήσει τη σύγχρονη πραγματικότητα;
Α.Κ.: Το ΠΑΣΟΚ πιστώνεται με την πιο ευημερούσα περίοδο στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και αντιπροσωπεύει ένα πολύ δυναμικό τμήμα των πολιτών. Ήδη μέσα από την προσπάθεια ανασυγκρότησης της κεντροαριστεράς και του προοδευτικού κέντρου είναι εμφανή τα σημάδια της ανάκαμψης και της ανασύνταξης των δυνάμεων. Η μαζική προσέλευση στις κάλπες κατά τις εκλογές για την ηγεσία του νέου κόμματος, κατέδειξε ότι υπάρχει αρκετός πολιτικός χώρος ανάμεσα στη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για τον μεσαίο χώρο, τη μεσαία οδό του Αριστοτέλη, την αποφυγή των άκρων. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, τα κόμματα του πολιτικού φιλελευθερισμού και της οικολογίας, ανήκουν σε αυτό χώρο. Η κα Γεννηματά που εξελέγη πρόεδρος από ευρεία βάση φαίνεται αποφασισμένη να ανανεώσει και να δώσει προοπτική στο νέο εν εξελίξει κόμμα, το Κίνημα Αλλαγής. Βεβαίως το ανδροκεντρικό πολιτικό μας σύστημα αρνείται να της αναγνωρίσει ηγετικές ικανότητες. Ωστόσο, αν παρακολουθήσει κανείς, ως αντικειμενικός παρατηρητής, τις δηλώσεις και τις αγορεύσεις των αρχηγών στη Βουλή, αβίαστα θα συμπεράνει ότι η Γεννηματά είναι σε θέση να αντιμετωπίσει και να αντιπαρατεθεί στον Τσίπρα, πολύ καλύτερα από τον Μητσοτάκη.
Β.Π.: Στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων και της δράσης σας βρίσκεται η κοινωνική και διεθνής πολιτική, η δια βίου εκπαίδευση, η ισότητα των φύλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλη αυτή η πολυπραγμοσύνη που σας χαρακτηρίζει, σας έχει αφήσει ανικανοποίητο σε κάποιο τομέα; Κάτι με το οποίο θα θέλατε να ασχοληθείτε και δεν το πραγματοποιήσατε ακόμη;
Α.Κ.: Ναι. Η ζωγραφική! Στα παιδικά μου χρόνια ένιωθα πραγματική ευτυχία όταν ζωγράφιζα. Ήμουν πολύ καλή! Τα Χριστούγεννα ζωγράφιζα τα τζάμια του σπιτιού μου, αλλά και του σχολείου, που ήταν τότε στην κεντρική πλατεία του Πύργου. Ο λυκειάρχης μου έδινε τα κλειδιά για να ανάβω τα φώτα του σχολείου το βράδυ. Το θέαμα ήταν γιορταστικό και φαντασμαγορικό! Ήθελα να πάω στη Σχολή Καλών Τεχνών, αλλά η ζωή με πήγε αλλού. Επίσης μου άρεσε η μουσική, το πιάνο, πήγα στο Εθνικό Ωδείο για δύο χρόνια, αλλά στη συνέχεια έμπλεξα με άλλα και το άφησα. Νομίζω πως ήμουν περισσότερο καλλιτεχνική παρά πολιτική φύση. Τα σχέδιά μου ανατράπηκαν από τον πρόωρο γάμο μου, έπειτα από την επιμονή της μαμάς μου να παντρευτώ το πρώτο μου φλερτ. Η φιλοδοξία της, στο πνεύμα της εποχής, ήταν να παντρευτώ και να κάνω παιδιά. Ενώ ήμουν άριστη μαθήτρια, επέμενε ότι μου ήταν αρκετό να έχω μια δουλειά (ΟΤΕ), οικογένεια και τίποτε άλλο. Ωστόσο, όταν κατάλαβα ότι πρέπει εγώ να έχω την ευθύνη της ζωής μου και κανένας άλλος, την πήρα στα χέρια μου και προχώρησα σε σπουδές, πρώτα φιλολογία και αργότερα σε μεταπτυχιακά και διδακτορικό. Την επιθυμία μου για περισσότερη γνώση και μόρφωση την εκπλήρωσα. Στο μεταξύ, ξέχασα να σας πω, ότι μέχρι να πάω Ευρωβουλή (1997) είχαν μεσολαβήσει δύο διαζύγια. Όσο για τη ζωγραφική και το πιάνο ακόμη περιμένουν... Έχω χάσει πολλά επεισόδια, αλλά νομίζω, όχι ακόμη το τραίνο..
Β.Π.: Έχω διαβάσει ότι τάσσεσθε ανοιχτά υπέρ του κυρίου Καμίνη θεωρώντας τον ικανό ηγέτη να διευρύνει τη Δημοκρατική Παράταξη. Χαρακτηριστικά γράφετε: "ο Καμίνης διαθέτει όλα τα προσόντα ενός ηγέτη: βαθιά παιδεία, πίστη σε δημοκρατικές αρχές και ανθρωπιστικές αξίες, ευγένεια, αποφασιστικότητα, ακεραιότητα χαρακτήρα, προσήνεια, εντιμότητα. Αξίζει για αρχηγός του νέου κόμματος". Σε ένα χώρο όπως είναι η πολιτική όπου κυριαρχεί η διαπλοκή και η διαφθορά αρκούν από μόνα τους τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ενός ηγέτη για να βγούμε από τα αδιέξοδα στα οποία έχουμε περιπέσει ως χώρα;
Α.Κ.: Επέλεξα να ψηφίσω τον Γιώργο Καμίνη γιατί διαθέτει όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά ενός ηγέτη, σε μεγαλύτερη ένταση από τους υπόλοιπους υποψηφίους. Επιπλέον, εκτιμώ βαθύτατα την ανθρωπιστική προσέγγιση που έχει στην επίλυση των προβλημάτων, όπως έδειξε με τη διαχείριση του προσφυγικού και την κοινωνική πολιτική που εφαρμόζει. Χιλιάδες άστεγοι και πεινασμένοι βρήκαν στέγη, τροφή και κοινωνικοοικονομική στήριξη από το Δήμο της Αθήνας. Η αντιδήμαρχος κοινωνικής πολιτικής Μαρία Στρατηγάκη έχει πετύχει ένα θαύμα! Το κοινωνικό έργο είναι πρώτη προτεραιότητα του Γιώργου Καμίνη και συνεχώς διευρύνει το πεδίο δράσης σε νέους τομείς. Επιπλέον συμμάζεψε τα οικονομικά του δήμου. Παρέλαβε 47 εκ. Χρέος και τώρα διαθέτει 27 εκ. πλεόνασμα . Σκέπτομαι πως αν διαχειριζόταν το εθνικό χρέος, θα τα κατάφερνε εξίσου καλά!
Η πολιτική δεν μπορεί να είναι, και δεν είναι, χώρος δράσης της διαπλοκής και της διαφθοράς, περισσότερο από άλλους τομείς. Το πρόβλημα της διαφθοράς είναι συνολικό και διαχέεται παντού. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν έντιμοι πολίτες και πολιτικοί. Αλλοίμονο, δεν ζούμε στην Αφρική. Είμαστε βέβαια η τελευταία χώρα της ΕΕ, σε ότι αφορά την οικονομία, αλλά και την ισότητα των φύλων. Τόσο δημοκράτες! Γι αυτό χρειαζόμαστε ηγέτες σαν τον Καμίνη για να πάμε μπροστά. Πρέπει να μας κυβερνούν οι έντιμοι, οι σοφοί και οι άριστοι. Επιμένω Αριστοτελικά και Πλατωνικά!
Β.Π.: Σε όλη αυτή τη διαδρομή ποια πολιτική προσωπικότητα που γνωρίσατε σάς εντυπωσίασε περισσότερο και γιατί, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό;
Α.Κ.: Στην Ελλάδα ο Κώστας Σημίτης, για τους ίδιους λόγους που ανέφερα για τον Γιώργο Καμίνη. Είχε ξεκάθαρες σοσιαλδημοκρατικές ιδέες και όραμα για την Ελλάδα & την Ευρώπη του 21ου αιώνα. Τα βιβλία του και οι αναλύσεις του επηρέασαν βαθιά την πολιτική μου σκέψη. Στο εξωτερικό, ο Μάρτιν Σούλτς. Προσωπικά, ως πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλος του προεδρείου της Σοσιαλιστικής Ομάδας είχα την ευκαιρία να συνεδριάζω πολύ συχνά μαζί του, όταν εκείνος ήταν πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Ομάδας. Ικανός και άξιος πολιτικός!
Β.Π.: Ποια είναι η σχέση σας με τα social media (Facebook,Twitter); Απαντάτε στους "φίλους" σας;
Α.Κ.: Η σχέση μου με τα social media απέχει πολύ από το να είναι σχέση πάθους. Χωρίς να υποτιμώ το ρόλο τους, προτιμώ τις ζωντανές & ουσιαστικές φιλικές σχέσεις και συζητήσεις. Προσπαθώ όμως να απαντώ σε όσους απευθύνονται σε μένα και να συμμετέχω σε συζητήσεις. Συνήθως, δεν έχω επαρκή διαθέσιμο χρόνο. Ωστόσο, εκτιμώ ότι τα κοινωνικά δίκτυα λειτουργούν θετικά για πολλούς ανθρώπους, που είτε έχουν ανάγκη να επικοινωνούν, να συνομιλούν και να αντιπαρατίθενται, μέσω media, με φίλους ή με υποτιθέμενους φίλους, είτε επιζητούν την επιβεβαίωσή τους μέσω των likes που εισπράττουν, για διάφορα, λιγότερο ή περισσότερο έξυπνα, που αναρτούν. Συχνά, ο ναρκισσισμός περισσεύει.. Είναι κι αυτό μέρος της ανθρώπινης φύσης...
Β.Π.: Κλείνοντας, θα ήθελα να μας πείτε, τι ονειρεύεστε για το μέλλον..
Α.Κ.: Μια ήρεμη ζωή, με καλή υγεία, με περισσότερο χρόνο για διάβασμα, γράψιμο βιβλίων, ταξίδια & πολιτισμικά δρώμενα, καθώς και περισσότερη ζωντανή επικοινωνία με την κόρη μου, τις τρεις εγγονές μου και αγαπημένους φίλους και φίλες. Θα ήθελα επίσης να διοχετεύσω στις νέες γυναίκες την εμπειρία και τη γνώση που αποκόμισα από την πολιτική μου δράση και να τις ενθαρρύνω να διεκδικήσουν με αυτοπεποίθηση υψηλές θέσεις ευθύνης και δημόσια αξιώματα. Γι αυτό το σκοπό, αυτές τις μέρες ετοιμάζω ένα σεμινάριο, εκ μέρους του Πολιτικού Συνδέσμου Γυναικών, του οποίου είμαι αντιπρόεδρος. Ονειρεύομαι δίκαιη κατανομή της οικονομικής και πολιτικής εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι γυναίκες αποτελούν δύναμη ανανέωσης και αλλαγής. Ονειρεύομαι ακόμη μια Ελλάδα έξω από την ξένη επιτροπεία, με μεγαλύτερη αυτογνωσία, αυτοπεποίθηση και επανάκτηση της ευημερίας που απόλαυσε κατά τη περίοδο της μεταπολίτευσης, μέχρι το 2010. Να γιορτάσουμε τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821, με μια πολιτισμική επανάσταση των αξιών.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΘΟΠΟΙΟ ΕΥΑ ΣΙΜΑΤΟΥ
Η Εύα Σιμάτου, απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του "Θεάτρου Τέχνης", σπούδασε επίσης στο City University του Λονδίνου Κοινωνιολογία & Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Στο ίδιο πανεπιστήμιο πραγματοποίησε και τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Κριτική & Διαχείριση Τέχνης. Επιπλέον, ολοκλήρωσε με επιτυχία το πρόγραμμα Cotemporary Drama της "Βασιλικής Ακαδημίας Δραματικής Τέχνης" του Λονδίνου. Έχει πρωταγωνιστήσει σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, στο "Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας", στο "Θέατρο Τέχνης", στο "Θέατρο της Άνοιξης", στο "Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης" κ.ά. Η παράσταση "Όνειρα" στην οποία συμμετείχε και πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Ελληνικού Προξενείου της Άγκυρας απέσπασε τιμητική διάκριση από το 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Ethos της Άγκυρας.
Διδάσκει υποκριτική στο The American College of Greece, Deree ενώ έχει συνεργαστεί ως καθηγήτρια υποκριτικής και με το University of Washington στο πλαίσιο του προγράμματος Study Abroad.
Β.Π.: Κυρία Σιμάτου, προτού αναφερθούμε στην παράσταση που πρωταγωνιστείτε, θα ήθελα να μας μιλήσετε πρώτα για εσάς. Θα σας γυρίσω κάποια χρόνια πίσω. Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια, τα αναπολείτε;
Ε.Σ.: Τα παιδικά μου χρόνια σπάνια τα αναπολώ, αλλά τα φέρω εντός μου. Μεγάλωσα σ' ένα σπίτι με μεγάλη βιβλιοθήκη, με πολλή μουσική και πολλή αγάπη. Από τριών ετών άρχισα το μπαλέτο και λίγο αργότερα το πιάνο. Είχα την τύχη να ταξιδεύω οικογενειακώς από πολύ μικρή σε μακρινούς τόπους. Αν και είμαι μοναχοπαίδι δε μου έλειψε ποτέ η παρέα. Χανόμουν σε ατελείωτες ονειροφαντασίες και πάντα είχα πολύ καλή επαφή με τον εαυτό μου.
Β.Π.: Αυτό το διάστημα συμμετέχετε στην παράσταση "Περί Αλεξάνδρου" που ανεβαίνει στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης, ερμηνεύοντας τον ρόλο της Ρωξάνης, της συζύγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κόρης του μυθικού Δαρείου, κατά την εκδοχή του περσικού έπους του Νιζαμί, Ισκανταρναμέ. Πώς ξεκίνησε η "περιπέτεια" στην οποία συμμετέχετε; Πώς "χτίστηκε" η ηρωίδα σας;
Λίγο πριν τις καλοκαιρινές διακοπές πραγματοποιήθηκαν οι αρχικές συναντήσεις. Εκεί θέσαμε τις βάσεις της έρευνας. Πήγα λοιπόν στις διακοπές μου με το έπος «Ισκανταρναμέ» του Νιζαμί σε μετάφραση Μαριάννας Ιατροπούλου-Θεοχαρίδου, τους δύο τόμους της φιλοσοφίας του Ερμή του Τρισμέγιστου, την «Λευκή Θεά» του Ρόμπερτ Γκρέιβς, ποίηση του Τζαλαλαντίν Ρουμί κ.α. Μετά την περίοδο της μελέτης, ξεκίνησε η περίοδος της συρραφής των αποσπασμάτων. Περάσαμε ένα διάστημα στα υπόγεια του Μουσείου Μπενάκη, στην οδό Κουμπάρη, οργανώνοντας το υλικό της παράστασης. Εκεί άρχισε να γεννιέται ο ρόλος της Ρωξάνης. Εκτός από τα αποσπάσματα που ανήκουν στην ίδια, προστέθηκε σ' αυτόν τον ρόλο υλικό από όλες τις γυναικείες μορφές που εμφανίζονται σε αυτό το έπος. Έγινε λοιπόν σαφές, ότι στον ρόλο της Ρωξάνης, ενσωματώνεται συνολικά το γυναικείο στοιχείο, η πολυπλοκότητα και η μαγεία της γυναικείας φύσης. Έπειτα, κατά την περίοδο των προβών μας στην υποβλητική αίθουσα του τετάρτου ορόφου του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης, υπό τη διεύθυνση του σκηνοθέτη Στρατή Πανούριου και τις υποδείξεις της κινησιολόγου Θάλειας-Μαρί Παπαδοπούλου, οδηγήσαμε αυτό το υλικό στη σκηνική σωματοποίηση και του δώσαμε την τελική μορφή του.
Β.Π.: Για ορισμένους η τέχνη είναι καταφύγιο από την απρόσμενη βία, ενώ για άλλους ένα πεδίο ειρηνικών διεκδικήσεων. Τελικά, τι προσφέρει στο σύγχρονο άνθρωπο;
Τα πάντα. Για άλλους μπορεί να είναι ένα πεδίο στοχασμού, για άλλους ένα πεδίο ανεύρεσης θραυσμάτων εαυτού, για άλλους ένας τόπος γέννησης μικρών θαυμάτων, για άλλους μία μορφή επικοινωνίας, ένα σημείο συνάντησης, μια εμπειρία κοινωνίας όπου οι μονάδες-θεατές ενώνονται υπό το πρίσμα ενός κοινού βιώματος. Ένα μεγάλο κομμάτι του σύγχρονου ανθρώπου είναι και άχρονο και η τέχνη έχει υπάρξει ανέκαθεν από τους χρόνους των σπηλαίων μία ανάγκη της ανθρώπινης φύσης.
Β.Π.: Τόσο οι ταινίες στον κινηματογράφο όσο και τα θεατρικά έργα που εμπεριέχουν το συναίσθημα "αγγίζουν" τους θεατές. Πώς όμως δικαιολογείται ο ισχυρισμός αυτών που υποστηρίζουν ότι το συναίσθημα "σκοτώνει" την τέχνη;
Ε.Σ.: Εξαρτάται από το πώς ορίζει κανείς το «συναίσθημα» στην τέχνη. Κατά τη γνώμη μου, το ένστικτο, η ενόρμηση και η ενσυναίσθηση δεν μπορούν να απουσιάζουν από την τέχνη. Αν όμως μιλάμε για συναισθηματισμό και για αισθηματολογία, τότε θεωρώ ότι αυτές αποτελούν κατευθύνσεις που οδηγούν στην αποδυνάμωση της τέχνης.
Β.Π.: Πιστεύετε ότι το κοινό αναγνωρίζει τη μεγάλη τέχνη;
Ε.Σ.: Πιστεύω ότι το κοινό έχει αρκετά ανεπτυγμένα αισθητήρια ώστε να αντιλαμβάνεται τις σημαντικές στιγμές της τέχνης. Όταν όσα συμβαίνουν επάνω στη σκηνή συντελούν σε ένα καθολικό βίωμα τότε, ναι, δεν μπορεί παρά να την αναγνωρίσει.
Β.Π.: Σήμερα διακρίνετε σκηνοθέτες που καταθέτουν σημαντικό έργο, ώστε κάποια στιγμή να καταγραφούν στη συνείδησή μας και να θεωρηθούν μεγάλοι δάσκαλοι όπως ο αείμνηστος Κάρολος Κουν από τη σχολή του οποίου αποφοιτήσατε;
Ε.Σ.: Θεωρώ ότι υπάρχει σπουδαίο θέατρο στην Ελλάδα και μερικοί εξαιρετικοί σκηνοθέτες. Απ' αυτούς κάποιοι είναι και εν δυνάμει μεγάλοι δάσκαλοι, εφόσον έχουν την πρόθεση της αληθινής δημιουργίας μίας σχολής και της μεταλαμπάδευσης του συστήματός τους σε μια νέα γενιά ηθοποιών. Σήμερα σπάνια υπάρχει ενδιαφέρον για μία κληροδότηση έργου, ή για μία συνέχεια.
Β.Π.: Έρχεστε καθημερινά σε επαφή με νέα παιδιά λόγω της ιδιότητας της δασκάλας, αφού διδάσκετε υποκριτική στο TheAmericanCollegeofGreeceDereeΤι θα προτείνατε σε έναν νέο/α που θέλει να ξεκινήσει μια καριέρα στο χώρο του θεάματος, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον;
Ε.Σ. Να το θέλει πολύ, τόσο πολύ που να μην μπορεί να κάνει αλλιώς. Κάτι που είχα ακούσει κι εγώ από τους δικούς μου δασκάλους. Μόνο που όταν γίνεται βίωμα, αλλάζει κάπως η κατανόηση αυτής της φράσης.
Β.Π.: "Όταν αγαπάς είσαι πιο ευτυχισμένος παρά όταν αγαπιέσαι", αναφέρει κάποιος από τους ήρωες του έργου "Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης" Του Έντεν Φον Χόρβαντ. Δεν νομίζετε όμως ότι αυτό απαιτεί γενναιοδωρία ψυχής και πολλά ψυχικά αποθέματα; Αρκεί μόνον αυτό για να είναι κανείς ευτυχισμένος;
Ε.Σ. Νομίζω ότι η αγάπη είναι μία από τις ισχυρότερες δυνάμεις. Μέσω αυτής μπορεί και να δικαιώνεται η ζωή μας. Είναι σπουδαίο να μπορείς να αγαπάς. Να αγαπάς ένα πρωινό, έναν στίχο, μια εποχή, έναν πίνακα, ένα τραγούδι, έναν τόπο, ένα βιβλίο και φυσικά έναν άνθρωπο δηλαδή ένα ολόκληρο σύμπαν. Το να βρεις το χώρο μέσα σου για να σου συμβεί η αγάπη είναι ευλογία. Απεχθάνομαι την απόγνωση της άγονης και ανανταπόδοτης/ανεκπλήρωτης αγάπης. Μου μοιάζει κάπως ομφαλοσκοπικό.
Β.Π.: Ποια είναι η εικόνα της απόλυτης ευτυχίας για εσάς;
Ε.Σ.: Ο άνθρωπός μου, η υγεία, η πληρότητα, τα ταξίδια και οι ευτυχείς σκηνικές συναντήσεις.
Β.Π.: Γενικά είστε άνθρωπος που σχεδιάζετε τα πράγματα στη ζωή ή αφήνετε να έρχονται από μόνα τους; Τι θα θέλετε να σας φέρει το μέλλον;
Ε.Σ.: Όλοι σχεδιάζουμε, αλλά και όσα είναι να 'ρθουν θα έρθουν. Ωστόσο, πολλές φορές μου αρέσει να τα προσκαλώ.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΧΡΗΣΤΟ ΤΣΙΑΗΛΗ
Ο Χρήστος Τσιαήλης είναι καθηγητής Αγγλικών. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει παρουσιάσει ποιήματα και πεζογραφήματά του σε λογοτεχνικές εκδηλώσεις μετά από χρόνια εσωστρέφειας στη γραφή του. Κατά καιρούς έχει διακριθεί σε εγχώριους και διεθνείς διαγωνισμούς ποίησης και πεζογραφίας. Ανάμεσα στα βιβλία του περιλαμβάνεται το Throwing Dice on a Chessboard (2010), το The Green Divorce (2012) και το Kiotho Surfaces (το πρώτο μυθιστόρημα από την Τριλογία Επιστημονικής Φαντασίας - The Omniconstants Trilogy). Ποιήματα και πεζά του έχουν δημοσιευτεί σε ανθολογίες και λογοτεχνικά περιοδικά σε Κύπρο, Ελλάδα, Αυστραλία και ΗΠΑ. Το διήγημά του "Φρούτο" διακρίθηκε στον πανελλήνιο διαγωνισμό Φαντασμαγορία 2017.
Β.Π.: Χρίστο, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη με το πρώτο στοιχείο του βιογραφικού σουΓεννήθηκες στη Λευκωσία. Τι είναι εκείνο που σου έρχεται πρώτο ως εικόνα όταν σκέφτεσαι την παιδική σου ηλικία στο νησί; Εκτός από τις αρχές και τις αξίες που σου εμφύσησαν οι γονείς σου, υπάρχει κάτι που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για σένα και που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με εκείνους;
Χ.Τ.: Αγαπητή μου, γεννήθηκα στη Λευκωσία και η μισή μου γενιά είναι εδώ, όμως τα παιδικά μου χρόνια τα έζησα σε μια ακριτική κωμόπολη, την Αθηένου, καθώς ο πατέρας μου κατάγεται από εκεί. Η κοινότητα αυτή βρίσκεται περικυκλωμένη από την πράσινη γραμμή που έχει δημιουργηθεί μετά την Τουρκική εισβολή που έγινε δυο μήνες πριν γεννηθώ. Υπήρχε μόνο μια διέξοδος από την Αθηένου γι' αυτό και ο ελεύθερος θύλακας της περιοχής ονομάζεται περίκλειστο. Με μια τέτοια ιδιαίτερη ανατροφή, ανήκω στη γενιά αυτών που τρέφουν μεγάλη αγάπη για την οικογένειά τους και έχουν ιδιαίτερο δέσιμο. Ζω μακριά τους εδώ και εικοσιπέντε χρόνια, όμως η επαφή μας είναι σχεδόν καθημερινή. Χρωστάω τα πάντα στους γονείς μου.
Β.Π.: Ποια είναι η πρώτη εικόνα που έχεις από την παιδική σου ηλικία σε σχέση με τη συγγραφή; Η οικογένειά σου ενθάρρυνε το ταλέντο σου και την επιθυμία σου να ασχοληθείς με αυτή;
Χ.Τ.: Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν άφησα να γνωρίζει κανένα μέλος της οικογένειάς μου ότι γράφω παρά μόνο όταν έγινα ενήλικας. Η γραφή μου ήταν μανιώδης και κρυφή για χρόνια - ίσως κατάφερα έτσι να ισορροπήσω μέσα μου την αυτοαμφισβήτηση και την χαμηλή αυτοεκτίμηση που προφανώς έφερα για διάφορους προσωπικούς λόγους. Διαβάζοντας τα πρώτα κείμενά μου τώρα, ήρεμος και πλήρης συγγραφικής αυτογνωσίας κατανοώ πολλά. Γι' αυτό πολλά από τα πρώτα μου κείμενα εξακολουθούν να είναι «απαγορευμένα».
Β.Π.: Ο άνθρωπος και το σύστημα είναι το δίπτυχο πάνω στο οποίο εστιάζονται τα δεκατέσσερα διηγήματα της πρώτης συλλογής σου που φέρει τον τίτλο «Ψωμί» και που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Γκόβόστη". Τι σε ενέπνευσε για να τα γράψεις, ποιες ήταν οι επιρροές σου;
Χ.Τ.: Οι ανησυχίες μου είναι κυρίως φιλοσοφικές και κοινωνικοπολιτικές. Κάθε μορφή υπέρβασης εξουσίας ή προσπάθεια επιβολής αυτής είναι για μένα επιρροή. Όταν διαπιστώνω τις αδικίες προς τη μεσαία και την κατώτερη τάξη, ανάμεσα στις οποίες περίπου ανήκω, επηρεάζομαι. Για ένα συγγραφέα ο θυμός και η αγανάκτηση έστω και αν δεν αφορά στον ίδιο αλλά συνανθρώπους του, είναι αφορμή για τη συγγραφή μιας ιστορίας. Έτσι γράφονταν τα διηγήματα του ΨΩΜΙ εδώ και δυο τρία χρόνια ωσότου να καταλήξω στην ολοκλήρωση της συλλογής. Αρκετές από τις ιστορίες γράφτηκαν με την καθοδήγηση του μέντορά μου στη γραφή, του Δημήτρη Τανούδη. Μέσα από το ΨΩΜΙ προσπαθώ να δείξω το μέτρο της ευθύνης που αναλογεί σε όλους μας για να αλλάξει το Σύστημα. Άλλες αλλαγές πρέπει να γίνουν μέσα μας, άλλες σίγουρα οφείλουν να είναι ριζικές και οικουμενικές.
Β.Π.: Σε όλα τα διηγήματα κυριαρχεί η αμφισβήτηση των δεσποτικών δομών εξουσίας, η πανανθρώπινη αγωνία να ορθώσει κάποιος το ανάστημά του και να δει πίσω από το παραπέτασμα που του έχει επιβληθεί. Είναι αλήθεια, ότι η εποχή μας αλλάζει γρήγορα. Πώς θα χαρακτήριζες την περίοδο που διανύουμε; Υπάρχει κάτι που σε φοβίζει;
Χ.Τ.: Η τεχνολογική ανάπτυξη με τον ψυχικό εξανδραποδισμό και την αλλοτρίωση του ατόμου που επιβάλλει από τη μια, και από την άλλη ο καταναλωτισμός σε θλιβερή συνεργασία με τις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής, τόσο σε οικονομικό όσο και ψυχολογικό επίπεδο, έχουν στριμώξει τον άνθρωπο και τον έχουν φέρει αντιμέτωπο με έναν αόρατο εχθρό - έναν εχθρό που δεν απειλεί τα σύνορα μιας χώρας, αλλά βρίσκεται ήδη μέσα μας. Ο ήρωας που θα ορθώσει το ανάστημα είναι ο άνθρωπος που κρατάει τη ζωή του απλή, ο άνθρωπος που βρίσκει το μέτρο και πράττει με αγάπη προς τον συνάνθρωπό του. Ο αγώνας για να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο είναι δύσκολος. Ίσως και ακατόρθωτος, γιατί φαίνεται ότι προσπαθούν να μας αφαιρέσουν τα όπλα, να μας αφοπλίσουν με κάθε μέσο. Ακόμη και χωρίς όπλα λοιπόν, σύγχρονος ήρωας μπορεί να γίνει ο καθένας, πολεμώντας τον δικό του αγώνα. Τον αγώνα για τη διαφύλαξη της αγάπης προς τον συνάνθρωπο.
Με ρωτάς αν με φοβίζει κάτι. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια τα τρομοκρατικά κτυπήματα. Δεν με φοβίζει ένα τρομοκρατικό κτύπημα, αλλά μια πιθανή κλιμάκωση που θα κάνει και τις Δυτικές Χώρες να επέμβουν πιο δυναμικά, φέρνοντας την ανθρωπότητα στα πρόθυρα ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ήδη οι πολώσεις γίνονται. Αν ποτέ βρεθώ σε πόλεμο ή σε κάποιο τρομοκρατικό κτύπημα, θέλω να βλέπω ανθρώπους που δεν θα τρέχουν πανικόβλητοι, αλλά θα έχουν το θάρρος να παραμείνουν και να δώσουν βοήθεια σε τραυματίες, ή και ψυχολογική στήριξη μέχρι να έρθουν οι υπεύθυνοι. Και μιλώντας για τεχνολογική αλλοτρίωση, δεν θέλω να είμαι εκείνος που θα τραβάει βίντεο και φωτογραφίες το συμβάν.
Β.Π.: Πότε συνειδητοποίησες ότι θέλεις να γίνεις συγγραφέας και τι κατά τη γνώμη σου κάνει έναν συγγραφέα καλό;
Χ.Τ.: Νομίζω η πρώτη πραγματική συνειδητοποίηση της επιθυμίας μου να εξωτερικεύσω αυτά που έγραφα ήρθε στον στρατό, όταν πια η απομόνωση εκεί με τις ώρες ήταν πολύ πιο έντονη και μακροσκελής και άρχισα να γράφω και τα πρώτα μου μακροσκελή διηγήματα που ήταν άνω των δύο χιλιάδων λέξεων. Ήξερα ότι έβαζα κόπο κάτω για κάποιο λόγο, και πιστεύω είχα αρχίσει να χτίζω το όνειρο. Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν καλοί ή κακοί συγγραφείς. Η αφοσίωση θα κάνει έναν άνθρωπο καλύτερο. Το τι γράφει ο καθένας, αν είναι καλό ή κακό, είναι υποκειμενικό. Προσπαθώ να μην φαντάζομαι πόσοι και πόσοι άνθρωποι πιθανόν να θεωρήσουν το ΨΩΜΙ ένα κακό βιβλίο. Αυτή η απαισιοδοξία και η χαμηλή αυτοεκτίμηση που ανέφερα στην αρχή ποτέ δεν με έχουν εγκαταλείψει. Ίσως αυτό το χαρακτηριστικό να κάνει εμένα έναν «καλό» συγγραφέα. Ίσως κάποιον άλλο να τον κάνει «κακό» συγγραφέα. Ή και αντίστροφα. Είμαι διφορούμενος στην απάντησή μου σκόπιμα, για να μην δημιουργήσω διπλωματικό επεισόδιο. Χεχε!
Β.Π.: Με τη συγγραφή εκτίθεται η ψυχή αυτού που γράφει. Εξαιτίας αυτού, έχεις αισθανθεί πιο ευάλωτος στα μάτια των οικείων σου προσώπων;
Χ.Τ.: Όλοι οι οικείοι μου άνθρωποι γνωρίζουν ότι εδώ και χρόνια έχω φύγει μακριά από την έκφραση των δικών μου «απωθημένων» συναισθημάτων. Ό,τι γράφω πλέον με φωνές ηρώων δημιουργημένων από τη φαντασία μου και σε καμία περίπτωση η πληθώρα των διαφορετικών εμπειριών που περιγράφονται στα βιβλία μου δεν είναι αποκλειστικά δικιά μου. Απλά περνάει από τα δικά μου φίλτρα. Η έμπνευση δεν είναι μόνο στην ψυχή. Η έμπνευση είναι και στο μυαλό είναι και στην επίκτητη συναισθησία που χαρίζει μεγαλουργήματα. Παρόλα αυτά γράφω και πράγματα που ξεζουμίζουν και από το δικό μου τραύμα όπως όμορφα μου το περίγραψε ο Βασίλης Αμανατίδης σε ένα από τα μαθήματα γραφής που έκανα κοντά του. Διαχύνω όμως αυτές τις ιστορίες ανάμεσα σε όλες τις άλλες και κανείς δεν γνωρίζει πότε μιλάει ο Χρίστος και πότε κάποια από τις χιλιάδες υπάρξεις που γεννιούνται και πεθαίνουν μέσα του για να πούνε μια ιστορία ή δυο πριν ανακυκλωθούν. Ακούγομαι σκληρός, αλλά πιστεύω ότι πολλοί συγγραφείς θα συμφωνήσουν μαζί μου. Και πάλι, πολλοί όχι.
Β.Π.: Πολλοί είναι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι ο δημιουργός δεν έχει ανάγκη να επικοινωνεί και να γνωρίζει το αναγνωστικό του κοινό. Ποια η προσωπική σου άποψη; Μπορείς να σκιαγραφήσεις το πορτρέτο του αναγνώστη που θα τον αγγίξει περισσότερο η συλλογή σου;
Χ.Τ.: Θέλω να γνωρίζω το αναγνωστικό μου κοινό και θέλω να μοιράζονται μαζί μου το τι αποκόμισαν κάθε φορά που διάβασαν κάτι δικό μου. Ή πώς το κατάλαβαν. Δεν μου αρέσει όμως να με ρωτάνε ερωτήσεις του τύπου τι εννοούσα εκεί, ή να τους πω την περίληψη της τάδε μου ιστορίας, ή να τους εξηγήσω ένα ολόκληρο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας με ταξίδι στον χρόνο, απλά επειδή δεν το διάβασαν. Τα βιβλία αφορούν πάντα αυτούς που τα διάβασαν κι όχι τους υπόλοιπους. Κάθε βιβλίο είναι μια επικοινωνία ενός συγγραφέα με τον αναγνώστη του, έστω κι αν οι δύο δεν συναντηθούνε ποτέ, η σύσταση θα έχει ήδη πραγματωθεί μέσα στα χάρτινα εκείνα δωμάτια.
Β.Π.: Σήμερα, εν σχέσει με παλιότερα οι πόρτες των εκδοτικών οίκων ανοίγουν πάρα πολύ δύσκολα για ένα νέο δημιουργό. Παρ' όλα αυτά όμως, πολλοί νέοι συγγραφείς και ποιητές έχουν δυναμική παρουσία στα social media, κινoύνται αυτόνομα και συσπειρώνουν κόσμο όπως γινόταν παλιότερα. Κατά τη γνώμη σου όμως, οι παλιοί αποδέχονται τους καινούργιους;
Χ.Τ.: Είναι γεγονός ότι οι εκδοτικοί οίκοι είναι δύσκολοι προς συγγραφείς που δεν έχουν εδραιώσει ένα άλφα αναγνωστικό κοινό, είτε είναι νέοι συγγραφείς είτε παλαιότεροι που έχουν εκδώσει βιβλία αλλά δεν έχουν πετύχει πολλά με τα βιβλία τους. Παρόλα αυτά πιστεύω ότι όλα καταλήγουν στο τι βιβλίο έχεις γράψει. Οι πλείστοι εκδοτικοί έχουν τους μηχανισμούς τους και τα κριτήρια για να επιλέγουν τα βιβλία που πιστεύουν ότι έχουν δυνατότητες και θέση στην αγορά. Και οι εκδοτικοί οίκοι θέλουν να πουλήσουν και βεβαίως αυτό είναι απόλυτα κατανοητό, ειδικά σε μια εποχή που η οικονομική κρίση και ο ανταγωνισμός από το διαδίκτυο και τις αυτοεκδόσεις είναι ισχυροί γνώμονες αυτοσυγκράτησης και προσεκτικής επιλογής. Το δικό μου βιβλίο δεν πιστεύω ότι είναι ιδιαίτερα εμπορικό με τα συνηθισμένα κριτήρια, όμως ο εκδοτικός οίκος Γκοβόστης ταιριάζει στο ύφος μου και νιώθω πολύ τυχερός και ευγνώμων που με επέλεξε για τις φετινές του εκδόσεις. Η συνεργασία μου μαζί τους είναι άμεμπτη και πολύ εποικοδομητική.
Τώρα, όσον αφορά στο ερώτημά σας για το αν οι παλιοί αποδέχονται τους καινούριους, εγώ προσωπικά δεν έχω βιώσει απόρριψη, έχω πάρα πολλούς φίλους από τους παλιούς συγγραφείς και εδώ στην Κύπρο και στην Ελλάδα και με έχουν αγκαλιάσει. Ίσως επειδή είμαι ο ίδιος φιλικός ως άνθρωπος και τους δείχνω τον σεβασμό που τους τρέφω έτσι κι αλλιώς.
Β.Π.: Όταν θέλεις να απομονωθείς και να ηρεμήσεις, τι αποζητάτς να κάνεις;
Χ.Τ.: Το φως. Το φως γύρω πρέπει να είναι χαμηλό. Βυθίζομαι έτσι, γράφω τις πρώτες πρωινές ώρες, από τις πέντε, ή ξυπνάω απότομα κατά τις δύο-τρεις το πρωί και γράφω. Είναι παράξενη η σχέση μου με το εικοσιτετράωρο, ίσως επειδή εργάζομαι απόγευμα στο σχολείο που διδάσκω και τα πρωινά μου είναι ελεύθερα. Αν γράφω για μερικές ώρες από τις τρεις τα ξημερώματα ως τις εννέα το πρωί, μετά απλά επιλέγω να κοιμηθώ. Το φως, πάντα το φως μου ενοχλεί τη βύθιση. Κι αν έρθει από τη βεράντα το φως, τραβάω την κουρτίνα. Το μόνο φως που ανέχομαι είναι της οθόνης, της λευκότητας που γεμίζει με ψηφιακό μελάνι. Εκεί τη βρίσκω. Εκεί θα με βρεις.
Β.Π.: Επόμενος στόχος; Ποια τα μελλοντικά σου σχέδια;
Χ.Τ.: Αυτή τη στιγμή τελειώνω τον κορμό του δεύτερου μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας στην Τριλογία που έχω ξεκινήσει. Το πρώτο της σειράς, Klotho Surfaces, εκδόθηκε πέρυσι. Πιο ύστερα, άλλη μια συλλογή διηγημάτων στα ελληνικά, την έχω ήδη έτοιμη, αλλά θέλει δουλειά για να φτάσει εκεί που θέλω. Επίσης, θέλω πολύ να ανεβάσω στη σκηνή ένα θεατρικό μου που βραβεύτηκε φέτος τον Σεπτέμβρη από τον Διαγωνισμό Λογοτεχνίας του ΕΤΕΠΚ Κερατσινίου. Ή άλλα θεατρικά που έχω γράψει. Κάποια από αυτά είναι στα «απαγορευμένα» που σου προανέφερα και αντιμετωπίζω - ως αντιλαμβάνεσαι - σοβαρά προβλήματα αναποφασιστικότητας. Ήταν πάντα μια και μοναδική η διέξοδος στο «περίκλειστο» κι εγώ ήθελα να ρίχνω τοίχους.
Σε ευχαριστώ πολύ για τις τόσο όμορφες ερωτήσεις!
Β.Π.: Κι εγώ σ' ευχαριστώ! Καλή συνέχεια στο έργο σου!